1. Strona główna
  2. Wydarzenia
  3. Telefon
Autor: Paulina Brygoła

Telefon

25 listopada 2024
Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.

1. Telefon firmy Ericsson z lat 20. XX w., MZK/V/2

Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.

Uwagę turystów zwiedzających pałac w Kozłówce zwraca znajdujący się w gabinecie hrabiego Adama aparat telefoniczny. Składa się on z prostokątnej, ozdobnej czarnej skrzynki, z korbką i widełkami na słuchawkę. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania. Aparat został wyprodukowany przez firmę Ericsson w latach 20. XX wieku. Telefon, o wymiarach 30,5 cm wysokości, 28 cm długości, stoi na szafeczce przy drzwiach prowadzących z gabinetu do Salonu Białego.

Nie wiemy, kiedy dokładnie w Kozłówce podłączono telefon, na pewno miało to miejsce przed 1931 rokiem. W Spisie Abonentów Państwowych i Koncesjonowanych Sieci Telefonicznych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) 1931/1932, w centrali telefonicznej Lubartów, pałac w Kozłówce znalazł się pod numerem 40. Aparaty telefoniczne znajdowały się także w jednej z kozłowieckich oficyn oraz w biurze Ordynacji Kozłowieckiej w Nasutowie. W Spisie Abonentów Warszawskiej Sieci Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej 1930/1931 znajduje się abonament (nr tel. 695 93) zarejestrowany na Aleksandra Zamoyskiego, pod adresem przy ulicy Foksal 2, warszawskiego pałacu ordynatów kozłowieckich.

Historia telefonu w Polsce sięga roku 1877. Zaledwie rok po przeprowadzeniu przez Alexandra Bella pierwszej rozmowy telefonicznej, jego wynalazek wzbudził zainteresowanie w Królestwie Polskim. Zarząd kolei żelaznej uznał, że przekazywane telefonicznie informacje zwiększą bezpieczeństwo ruchu, a także usprawnią zarządzanie koleją. Pierwsze dwa testowe połączenia odbyły się 9 grudnia 1877 roku. Do transmisji wykorzystano kabel telegrafu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na linii Warszawa-Skierniewice, czyli na odcinku ok. 60 km. Podczas próby wykorzystano dwa urządzenia wykonane w fabryce elektrotechnicznej Bernarda Petscha, na podstawie rysunków przesłanych z Berlina na karcie korespondencyjnej. W pierwszej na ziemiach polskich rozmowie telefonicznej udział wzięło trzech pracowników kolei: Prauss, Wesely i Krajewski. Pierwsza próba polegała na wyrecytowaniu kolejnych liczb oraz wymienieniu wszystkich stacji kolejowych pomiędzy Warszawą a Skierniewicami. Drugą próbą było odtworzenie utworu muzycznego, która przyniosła znaczny gorszy efekt. Jak się później okazało, przyczyną niepowodzenia był działający w tym samym pokoju telegraf, który powodował zakłócenia. W trakcie kolejnej próby odbiorca mógł usłyszeć dźwięki skrzypiec, trąbki oraz pozytywki.

Pierwsze publiczne prezentacje telefonu odbyły się w 1878 roku w Warszawie. Eksperymentalna linia telefoniczna połączyła aparaty telefoniczne znajdujące się w cukierni Semadeniego w Ogrodzie Saskim oraz w warsztacie optyka Jakuba Pika przy ul. Niecałej. Przeprowadzono także udaną transmisję telefoniczną koncertu. 25 września 1881 roku uchwalono przepisy, które umożliwiły budowę ogólnodostępnej sieci telefonicznej na terenie Królestwa Polskiego. Koncesję na jej budowę otrzymała firma International Bell Telephone Company, której siedziba znajdowała się w Brukseli.

13 lipca 1882 w Warszawie powstała pierwsza centrala telefoniczna. Jej pracownikami były głównie kobiety, co w tamtym czasie należało do rzadkości. Każda rozmowa rozpoczynała się zapowiedzią telefonistki ,,Halo! Centrala!", a następnie panie łączyły rozmowy pomiędzy abonentami i nadzorowały przebieg połączenia. Warszawska linia łącząca centralę z abonentem opierała się na tzw. stojakach dachowych, ponieważ w miastach nie budowano słupów telefonicznych. Kolejna centrala telefoniczna powstała w Łodzi.

Pierwsze aparaty telefoniczne na ziemiach polskich nazywano ,,bellowskimi’’. Były one produkowane w USA, w firmie założonej przez wynalazcę telefonii. Na ich zakup mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. Na przełomie XIX i XX wieku roczny abonament, pobierany z góry, kosztował 150 rubli. Dla porównania dniówka robotnika w latach 90. XIX w. wynosiła 55 kopiejek. Dopiero na początku XX w. cenę abonamentu obniżono do 79 rubli. Pomimo dość wygórowanej ceny, liczba abonentów stale rosła, z 163 pod koniec roku 1882 do 1874 w roku 1901. Ogólnodostępne aparaty telefoniczne zaczęły pojawiać się także na wybranych dworcach kolejowych i pocztach.

Przełomowym rozwiązaniem dla rozwoju telefonii w miastach był podziemny kabel telefoniczny w studzienkach, który zastąpił dotychczasowe okablowanie na stojakach dachowych. 1 lipca 1922 roku powstała Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna (PAST), a osiem lat później uruchomiono pierwsze w Polsce automatyczne centrale telefoniczne. Tuż przed wybuchem wojny polska sieć abonencka liczyła 225 tys. osób i instytucji, w tym 77 tys. ze stolicy. Na początku XXI w. tradycyjne linie telefoniczne zostały wyparte przez telefonię komórkową.

Bibliografia:

  1. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1388288%2Cjego-wynalazek-zrewolucjonizowal-komunikacje-na-swiecie-opatentowal
  2. https://dzieje.pl/rozmaitosci-historyczne/140-lat-telefonow-w-warszawie
  3. https://www.focus.pl/artykul/historia-telefonu-jak-powstal-telefon-stacjonarny-i-komorkowy

 

Podpisy do fotografii:

  1. Telefon firmy Ericsson z lat 20. XX w., MZK/V/2_1
  2. Telefon firmy Ericsson z lat 20. XX w., MZK/V/2_2
Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.

1. Telefon firmy Ericsson z lat 20. XX w., MZK/V/2

Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.
Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.

2. Telefon firmy Ericsson z lat 20. XX w., MZK/V/2

Fotografia przedstawia telefon z lat 30. XX wieku. Aparat skład się z dwóch części – z prostokątnej pomalowanej na czarno i ozdobionej ze wszystkich czterech stron wstawkami z pokrytej otworami blachy skrzynki, na której znajdują się widełki na słuchawkę, a z boku korbka. Słuchawka zakończona jest kółkiem do zawieszania.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników Dowiedz się więcej

Alert Systemowy