„Polowanie na tury”

„POLOWANIE NA TURY”

autor nieznany

szkoła niemiecka lub niderlandzka

tempera, płótno

XVII/XVIII wiek

wymiary (po konserwacji) 130,5 x 108 cm

nr inw. MPK/MR/780

Literatura: Karta ewidencyjna zabytku; Marta Gościcka, „Konserwacja i restauracja obrazu Polowanie na tury XVI/XVII wiek z Muzeum Zamoyskich w Kozłówce”, praca magisterska pod kierunkiem prof. dr Joanny Szpor, Akademia Sztuk Pięknych, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, 2005–2007; „…zaczęło się w Kozłówce, historia dokonań pierwszego muzeum w powojennej Polsce (1944–2014)”, cz. II, „Nabytki. Katalog wystawy”, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce 2014, poz. 6;

W 1948 roku obraz trafił do zbiorów Muzeum Państwowego we Wrocławiu. Następnie znalazł się w magazynach dolnośląskich składnic muzealnych Ministerstwa Kultury i Sztuki w Narożnie i Żelaźnie. W 1954 roku przekazany został do Centralnej Składnicy Muzealnej Ministerstwa Kultury i Sztuki w Kozłówce. W latach 80. XX wieku obraz wpisany został do inwentarza muzealiów artystycznych Muzeum Pałacu w Kozłówce (obecnie Muzeum Zamoyskich w Kozłówce).

Obraz przedstawia scenę walki ludzi i psów z bykami (turami), rozgrywającą się na otwartej przestrzeni. Na pierwszym planie trzej mężczyźni (jeden konno) atakują byka tratującego leżącego czwartego mężczyznę. Na drugim planie przedstawione są dwa inne byki, z których jeden unosi na rogach mężczyznę. W tle widoczni są liczni widzowie wydarzenia – trzeci plan, rozjaśniony i utrzymany w chłodnej kolorystyce.

W 2005 roku obraz został udostępniony dla celów dydaktycznych Wydziałowi Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W latach 2005–2007 w Pracowni Konserwacji i Restauracji Malarstwa Sztalugowego, pod kierunkiem prof. dr Joanny Szpor, przeprowadzona została pełna konserwacja obrazu, którą wykonała w ramach pracy magisterskiej pani Marta Gościcka.

W wyniku przeprowadzanych wówczas badań ustalono m.in., że powyższe płótno zostało namalowane na podstawie grafiki Johannesa Stradanusa (1523–1605), znanego również jako Jan van der Straet, opublikowanej w Antwerpii w 1578 roku. Rycina zatytułowana „Polowanie na tury” powstała jako ilustracja cyklu poświęconego polowaniu: „Venationes ferarum, avium, piscium, pugnae”.
W dolnej części XVI-wiecznego przedstawienia graficznego znajduje się napis łaciński: „Sic ferus exardet In circo Taurus aperto. Cum sua terribili petit iritamina cornu” („I tak oto rozwścieczona zwierzyna wokół byka odsłoniętego. Gdy w swoje poroże ugodzony został”).

Fragment powyższej inskrypcji można odczytać w dolnej części kozłowieckiego obrazu „… taurus aperto …”.

Opr. Sławomir Grzechnik na podstawie zapisów z karty ewidencyjnej zabytku oraz badań przeprowadzonych przez panią Martę Gościcką.